نام فارسی:بنگ دانه بذرالبنک

نام عملی:hyoscyamus nigerنام عمومی: henbane       

         
نام عربی:بذر البنج             
نام فرانسوی:josqiame noire

گیاه شناسی
بنگ دانه گیاهی علفی و بوته ای است که ارتفاع آن تا 80 سانتی متر می رسد برگ ها تقریبا مثلثیو نوک تیز و دارای بریدگی های نسبتا عمیقی هستند به طوری که به لوب هایی نامساوی و نوک تیز تقسیم شده اند طول برگ ها به 20 و عرض آنها به 7 سانتمتر می رسد و در قسمت انتهایی ساقه بدون دمبرگ می باشد رنگ برگ ها سبز روشن است گل های گیاه اکثرا زرد کمرنگ می باشد  و شبکه ای ظریف به رنگ بنفش یا ارغوانی سطح برگ ها را پو شانده که خود یکی از کلیدهای شناسایی گل های بنگ دانه است. این گل ها اکثرا در یک طرف ساقه با فواصل نسبتا منظم قرار می گیرند و در قسمت انتهای ی ساقه به صورت مجتمع در می آیند گل ها پس از رشد کامل به میوه ای پوشینه تبدیل می شوند که حاوی تعداد زیادی دانه های کروی و ریز است که به رنگ قهوه ای کمرنگ می باشد . میوه پوشینه که حدود نیم سانتمتر قطر دارد با کاسبرگ های کوزه مانند که پنج نوک تیز در دهانه دارند محصور شده و دیده نمی شود این گیاه اصولا دو ساله است ولی انواع یکساله آن نیز و جود دارد  گیاه بنگ دانه و به خصوص دنه های رسیده آن بسیار سمی است به طوری که می تواند باعث مرگ شود قسمت مورد استفاده گیاه در ایران اطراف تهران کرج نواحی شمالی ایران آذربایجان ارومیه تبریز آستارا اردبیل اراک تفرش عمارلو گرگان رودبار و نواحی دیگر می باشد

تاریخچه:
بذر النج(هن بن) به احتمال زیاد توسط دیوسکورید شناسایی و معرفی شده است گونه ای که اولین بار گزارش شده و مورد استفاده قرار می گرفته شاید هیوسیاموس آلبوس باشد هن بن در قرون وسطی در انگلستان کتاب رسمی دارویی انگلستان وارد شده و مورد استفاده بوده است.

ترکیبات مهم:
گیاهان جوان بیشتر حاوی هیوسین و مقدار کمتری هیوسیامین هستند در حالی که گیاهان رسیده مقدار بیشتری
هیوسیامین دارند و آلکالوئید اصلی آنها را تشکیل می دهد.مقدار آلکالوئیدها در ریشه این گیاه16%  درصد در دانه ها1% در صد در برگ ها تا 8% در صد میباشد ترکیبات مهم دیگر شامل رزین تاتن موسیلاژ و آلکالوئیدهای آپوآتروپین آتروپین کـــــــــــــوسکوهگرین کولین اسکوپین پیریدین تروپین و اسکوپولین است همچنین ترکبیات دیگری از جمله اسید بوتیریک کو مارین و گلو کوزید تلخ هیوسی پیکرین در گیاه وجود دارد

دارو شناختی واثرات مهم:
از برگ های خشک بنگ دانه به علت وجود آلکالوئید هیوسیامین برای درمان اعتیاد به الکل و تریاک استفاده می شود . در اروپاه از این گیاه به عنوان مسکن گوش درد و روماتیسم استفاده می کنند . می گویند برگ بنگ دانه دور کننده موش است در قرن وسطی از بنگ دانه به عنوان بی حس کننده استفاده می شد و گاه با آکونیت تاتوره تریاک وغیره آن را مانند سیگار دود می کردند. در داستان های عربی" هزار و یک شب " از این گیاه یاد شده که با قرار دادن آن بر روی آتش نگهبانان را گیج خواب آلود می کردند.همچنین از عصاره آن جهت سفتی غدد پستان و درمان کارسینوما سرطان پاروتید و زخک های سرطانی استفاده می شده است.

از چای بنگ دانه نیز به عنوان پایین آورنده قند خون ضد اسپاسم ضد نفخ خواب آور گشاد کننده مردمک مسکن ومخدر استفاده می کردند این گیاه برای درمان آسم برونشیت سرفه و روماتیسم مفید است در هندوستان گاه از برگ گیاه به همراه  پودر دانه ها برای تسکین دندان درد به صورت سیگار استفاده می کردند در روسیه از مخلوط بنگ دانه مریم گلی وتتوره به صورت سیار برای تسکین آسم استفاده می کنند از دانه های گیاه جهت تهیه شیاف برای دردهای رحم استفاده می شود .. دانه ها دارای خاصیت ضد درد و مخدر هستند و قرن ها مو رد استفاده بوده اند . پس از استخراج مواد مخدر دانه ها روغن صمغ و رزین آن را جدا و استفاده می کنند در هیومیوپانی از تنتور این گیاه می توان برای بهبود درد قفسه  سینه , قطع قاعدگی , عفونت چشم , تب , نوعی کوری , التهاب روده باریک , خون دماغ و رفتار جنسی غیر عادی استفاده کرد.

سمیت و عوارض جانبی :
بنگ دانه با توجه به وجود آلکالوئید های بسیار سمی ممکن است موجب مرگ گردد .علائم مسمومیت شامل استفراغ سردرد افزایش بزاق دهان تشنج وکما می باشد. این علائم با مصرف خوراکی و با کشیدن دود آن می توان ایجاد شود .
و در مراحل پیشرفته باعث مرگ گردد در موارد مسمومیت آن از محلول خوراکی 4 درصد اسید تانیک و گاه از کافئین و یا مرفین با با احتیاط استفاده می شود

طریقه و میزان مصرف:
با توجه به اینکه میزان آلکالوئید های قسمت های مختلف گیاه وهمچنین گیاهان نواحی مختلف گونه های متعدد آن متفاوت است توصیه می شود از داروهای استاندارد و صنعتی این گیاه که در داروخانه ها موجود بوده و توسط پزشک تجویز می گردد استفاده شود.

مهم ترین اثرات گزارش شده:
سمی ضد درد بی حس کننده ضد استیل کولین آنتی کولینرژیک ضد سم سرب ضد ترشح بزاق ضد اسپاسم افزایش دهنده قوای جنسی قابض ضد نفخ تشنج آور خواب آور مسهل گشاد کننده مردمک چشمشل کننده عضلات اعتیاد آور مسکن پاراسمپاتوتلی تیک و جونده کش مثل موشها

نکات قابل توجه:
1-همه گونه بنگ دانه سمیو خطزناک هستند. گونه هابی دیگر آن در  ایران h.reticulatus , h.mutius 
است که در بسیاری از نقاط ایران یافت می شوند.

2-با توجه به وجود چندین گونه هیوسیامین در ایران و گسترش آن در نقاط مختلف لازم است همگان با این گیاه سمی اشنا باشند چرا که مسمومیت های منجر به مرگ به خصوص درکودکان که علاقه زیادی به بازی با میوه آن دارند گزارش شده است.

3-شناسایی این گیاه برای عموم حداقل با دو مشخصه میوه کوزه مانند آن که در بالا پنج لبه نوک تیز ختم می شود و همگی در یک طرف ساقه قرار دارند و گلبرگ هایی که سطح آنها را از شبکه ظریف بنقش رنگی پوشانده است .

4-گونه هایی از بنگ دانه در نواحی شمالی تهران و راه های شمالی ایران به خصوص در ارتفاعات که مسیرهای اصلی کوهنوردی و مسافرت عموم میباشد وجود دارد که نسبتا زیاد است باید مراقب بود.

5- در سال های اخیر اسپره هایی از عصاره بنگ دانه در اروپا تهیه شده که برای دفاع شخصی به خصوص خانم ها در برابر افراد مهاجم و مزاحم مورد استفاده قرار می گیرد . این اسپری می تواند باعث گیجی و به هم خوردن تعادل فرد مهاجم گردد.با اینکه در قدیم از تنتور برگ و دانه این گیاه یه اشکال مختلف استفاده می شده ولی برای جلوگیری از مسمومیت های خطرناک و منجربه مرگ بهتر است از داروهای صنعتی این گیاه که کاربردهای فراوانی دارد با دستور پزشک استفاده شود